DHB - TÜRK ŞİRKETLERİNİN GÜNEY KÜRDİSTANDA İŞE NE?

Bir yandan kürt düşmanlığı yapan ve Güney Kürdistandaki gelişmeleri “kırmızı çizgilerin aşılması” olarak niteleyen TC devleti,öte yandan ABD’nin çıkarları için Güney Kürdistan temsilcileriyle işbirliği içine yönelerek PKK’yi boğma ve etksiz kılma politikalarını dillendirmekten geri kalmıyor.Güney Kürdistanı kuşatma altında tutmak için her yolu mubah gören faşist diktatörlük Türk şirketleirnin Güney Kürdistan pazaraına girmesinin önünü açarak ekonomik alanda bölgede etkinliğini pekiştirmeyi ve kırmız çizgileri böylece dengelemeyi amaçlıyor.

ABD’nin denetimini sıkışlaştırmayla birlikte Türk firmaları gözünü daha fazla Güney Kürdistan’daki ticari pazarına dikti.Güney Kürdistan’la iş yapmak için müracaatta bulunan firma sayısı şimdiden 600’e ulaşmiş. Onay alıp iş yapan 200 firmanın yıllık iş bağlantıları ve gerçekleştirdiği ihracat ise 2 milyar doları aşmış. En fazla iş bağlantısı yapan firmalar arasında ise ordunun damgasını taşıyan ve Türkiyenin en büyük tekelleri arasında yer alan OYAK'ta bulunuyor. Deşifre olmamak için taşeron firmalar kullanan OYAK, Güney Kürdistan’ın çimento, yapı ürünleri ve kağıt gibi ihtiyaçlarını karşılıyor. OYAK’ın Güney Kürdistan’da depo olarak kullandığı sahada ise Türkiyede düşmanlık ilan ettikleir Kürdistan bayrağı dalgalanıyor, yazıhanenin duvarlarını ise Büyük Kürdistan Haritası ile Kürdistan Bölge Hükümeti Başkanı Mesut Barzani’nin fotoğrafları süslüyor.Demek ki sermayenin dini,ulusu ve iamani para.Sermaye kar getirdiği alana hiç bir engel tanımadan akıyor.

Güney Kürdistan’da ticari yatırım yapan Türk kökenli firmaların sayısı her gün artıyor. Güney Kürdistan hükümet yetkililerinin verdiği bilgiye göre, Güney Kürdistan’da iş yapmak için müracaat eden firma sayısı 600’e ulaştı. Onay alan firmalardan 200’ü, gıdadan inşaata, altyapı çalışmalarından mobilyaya, beyaz eşyadan elektronik cihazlara kadar çeşitli sektörlerde faaliyet yürütüyor. Bunlardan 150’si Hewler ve Süleymaniye’de, geri kalan firmalar ise, Dohuk, Zaho, Akre, Behdinan gibi bölgelerde iş yapıyor. Türk şirketlerinin Güney Kürdistan ile geliştirdiği yıllık ticaretin hacmi ise, 2 milyar dolar civarında. Türk firmalarının yoğun ilgisi Türk ve Kürt ortak sermayeli şirketlerin sayısında da artışa neden olmuş durumda. Bu firmalar merkez bürolarını Mersin, Ankara, Antep gibi şehirlerde kuruyor, Güney Kürdistan’daki tüm ticari faaliyetlerini ise bu bürolardan sevk ve idare ediyor.

Kuşkusuz,Türk firmalarının Güney Kürdistan’a gösterdiği bu yoğun ilgi, tüketici ürünlerine de yansımış durumda. Güney Kürdistan’da tüketilen ürünlerin yüzde 90’ının Türk malları damgasını taşıyor. İnşaat sektörü ise, yüzde 95 oranında Türk kökenli firmaların elinde bulunuyor. İş yapabilmek için Kürt parlamentosu ve yerel yetkililerle özel ilişkiler geliştirerek ticari mallarını daha rahat pazarlama olanağı arayan Türk firmaları, Kürt radyo ve gazetelerine her gün reklam vererek firma tanıtımı yapıyorlar. Yerel belediyelere şehirlerde kurdukları reklam panoları ve ilan duyuruları ile her yıl yüzbinlerce dolar ödeme yapan firmalar, tüm resmi yazışmalarını, ticari sözleşmelerini, piyasaya sunmak istedikleri malların reklamlarını ise Kürtçe yapıyorlar.
Fırat Haber Ajansı (ANF)verdiği bilgilere göre Güney Kürdistanda iş yapan şirketleirn bazıları şunlar;
OYAK: Türk Ordusu’na ait OYAK Şirketler Grubu, Güney Kürdistan’la en fazla iş yapan firmalar arasında bulunuyor. Deşifre olmamak için Basra ve Başkent Uluslararası Nakliyat ve Dış ticaret Ltd Şirketi, RE-BA Dış Ticaret Ltd. Şirketi, Nur Ticaret, Fefoğlu, Yüksel, Barkınlar, Saki İthalat ve İhracat Gümrükleme Nakliyat Sınır Ticareti gibi şirketler aracılığıyla ticari faaliyet yürütüyor. Yıllık ticaret hacmi 14 milyon dolar civarında. Daha çok çimento ve inşaat malzemeleri pazarlayan firma, çimento ve yapı ürünleri ihracatında OYKA isimli firmayı kullanıyor. OYAK’a bağlı Mardin, Adana, Elazığ çimento fabrikalarında üretilen çimentolar, dökme ve torbalar halinde Dohuk, Zaho, Hewler, Süleymaniye gibi önemli merkezlerde inşaat sektöründe kullanılıyor.

OYAK’ın Güney Kürdistan’a gönderdiği malzemelerde nakliyat işini ise Has Nakliyat isimli bir firma kullanılıyor. Her yıl sadece 6 bin ton dökme çimento gönderen OYAK’ın sadece çimento ihracından yılda kazandığı para 9 milyon dolar. OYAK her yıl 3 bin 600 ton çimentoyu ise sınır kapısında fahs (tahlil) adı altında Kürt gümrüğüne hibe ediyor. Hibe edilen çimentolar, yeni Kürt eğitim okulları ile Kerkük’te zorla göçertilen Kürtlerin geri dönüşleri için dağıtılıyor. OYAK’ın Güney Kürdistan’a gönderdiği inşaat ürünleri, Zaho’da İbrahim Halil Yolu üzerinde üzerinde Kürt bayrağı dalgalanan Birleşmiş Milletler Sahası’nda depolanıyor. OYAK’a bağlı aynı sahada açtığı yazıhanede ise Kürt bayrağı ile Büyük Kürdistan haritasının yanında KDP lideri ve Kürdistan Bölge Hükümeti Başkanı Mesut Barzani’nin fotoğrafı asılı. Kürdistan Hükümeti yetkililerine göre, 2003 yılından bu yana Güney’e gönderilen inşaat malzemeleri ile Güney’de gerçekleştirilen müteahhitlik hizmetleri 800 milyon doları aşmış durumda.

OYTAŞ: OYAK’a bağlı olan firma özellikle çimento, kireç, yapı malzemeleri ihtiyacının yüzde 60’ını karşılıyor. Güney Kürdistan Parlamentosu ek binaları, yeni Kürt bakanlık konutları ve Kürt Emniyet Sarayı inşaatlarının yanı sıra Erbil, Süleymaniye, Dohuk gibi kentlerde inşaat faaliyetleri yürütüyor.

OYKA KAĞIT SAN. TİC. AŞ: OYAK’a bağlı olarak çalışıyor. Güney Kürdistan’ın kağıt ihtiyacının tamamını karşılıyor. KDP yayın organı Xebat gazetesi, Gulan dergisi, Kürt Kültür Bakanlığı’nın Latin Alfabesi ile yayınlanan Nubun dergisinin kağıt ihtiyacını karşılıyor.

77 İNŞAAT: OYAK’ın taşeron firması. OYAK’ın Mardin, Elazığ ve Adana çimento fabrikalarından getirdiği dökme çimentolar ile köprüler, bloklar inşa ediyor. OYAK’ın çimentoları ile yaptığı blokları Madde In Irak yazısı ile damgalayarak Kürt Parlamentosu ve Kürt bakanlıklarının çevrelerine koruma amaçlı yerleştiriyor. Güney Kürdistan yetkilileri önümüzdeki günlerde OYAK’a ait çimento ve inşaat malzemelerine (elektrik direkleri, beton bloklar) Madde In Kurdistan damgası vurulacağını ifade ediyorlar.

ÜLKER: Dohuk’a bağlı Batufa ilçesinde Meşud Gulli’nin yönetim kurulu başkanlığını yaptığı Dohuk Mazi Süpermarketi ve bağlı firmalarla ortak çalışıyor. Güney Kürdistan’ın gıda ihtiyacını karşılayan şirket, her yıl hükümete 1 milyon dolar vergi ödemesi yapıyor.

İSTİKBAL: Koltuk takımları, halı, battaniye, ev eşyası sektörlerinde faaliyet yürütüyor. Bakanlıkların çoğunun koltuk takımlarını, masa ve daire düzenlerini daha fazla iş sahası elde etmek için bedava yaptı.

KARACAHAN: İstikbal ile aynı sektörde faaliyet yürütüyor.

ARÇELİK-VESTEL: Güney Kürdistan’ın beyaz ve elektronik eşya sektörünü elinde tutuyorlar. Güney Kürdistan’daki yerel belediye ilan panoları ile yerel radyo ve gazetelere sık sık ilan vererek tanıtım yapıyorlar. Arçelik’in Zaho Ermeni Kilisesi yanında yer alan merkez şubesinde büyük Kürdistan haritası, Kürdistan bayrağı ile Kürdistan Bölge Hükümeti Başkanı Mesut Barzani’nin fotoğrafı yer alıyor.
NUR-SOY: İnşaat ve çimento sektöründe faaliyet yürütüyor. Aynı zamanda müteahhitlik hizmetleri de gerçekleştiriyor.
AGS: 3 bin 500 metrelik pisti olacak Süleymaniye Havaalanı inşaatını 34 milyon dolar karşılığı aldı. 20 milyon dolar değerinde öğrenci yurdu, Kürdistan Adliye Binası, 140 lojman, 4 stadyum çalışmaları ise sürüyor.
ÇEVİKLER: Erbil’de lüks konutlar inşa ediyor. Dohuk-Malta bölgesinde Kürt Üniversite inşaatı ve konut yapımı da aldığı işler arasında. İlnur Çevik'in başında bulunduğu şirket, basın alanında yatırımlarda bulunuyor.
GÜRBAĞ İNŞAAT: Zaho içme suyu, depolama ve arıtma işini yapıyor.
Güney Kürdistan Hükümeti yetkililerinden işadamı Mehemet İsmail, Türk şirketleri ile yakın ilişki içinde olduklarını, Türk firmalarının Kürdistan ekonomisine büyük katkılar sunduğunu söyledi. Kürdistan’ın yeniden inşası için büyük planlamaları hayata geçireceklerini kaydeden İsmail, Türk şirketlerinin altyapı çalışmalarını tamamlamasından sonra Avrupa ve dünyanın büyük şirketlerini Kürdistan’a davet edeceklerini belirtti. Kürdistan’ın yüzde 95 civarında Türk malları ile dolu olduğunu vurgulayan İsmail, Ülker, Arçelik, Çevikler ve OYAK’ın Güney Kürdistan’da en fazla pazar payına sahip olan şirketler olduğunu açıkladı. İsmail, bu şirketlerin ödedikleri vergiler ile Kürdistan ekonomisine büyük katkılar sunduklarını ifade etti.
Kürt Gümrük yetkililerinden Bedirxan Benistanı ise, OYAK’ın Kürdistan’a çimento ve inşaat malzemeleri gönderdiğini belirterek, OYAK’ın hibe olarak verdiği çimentonun ise halka dağıtıldığını doğruladı. OYAK’ın ödediği vergilerin ise Kürdistan Maliye Bakanlığı bütçesine gönderdiklerini ifade eden Benistanı, OYAK’ın her yıl 720 bin dolar gümrük vergisi ödediğini belirtti. Benistanı, OYAK’ın daha fazla yatırımlar için Güney Kürdistan yetkilileri ile görüşmeleri sürdürdüğünü sözlerine ekledi.
Yukarıdaki verilerin de göstermiş olduğu gibi ABD emperyalizminin Güney Kürdistan politikasına bağlanmış olan TC devleti,içte Kürtlere her türlü zülmü ve inkarı reva görürken dışta Kürtleri yedeklemeye çalışarak yürtsever kürt hareketini boğma ve ezmeyi hedefliyor.Bunun içinde Türk şirketlerinin Güney Küdistanda yatırımlarına ön ayak olup teşvik ederek Güney Kürdistanı ekonomik kuşatma altında tutmayı amaçlıyor.Onlarca Türk şirketinin Güney Kürdistanın ticari pazarına akması yalnızca kar amaçlı olmadığı aynı zamanda burada istihbarat ve içte Türkmenleri örgütleyerek karışıklık yarama politikasıyla da bağlı olduğu unutulmadan,Güney Kürdistanda Kürt işbirlikçileri iel TC devleti arasındaki kirli ilişkilerin deşifre edilmesi ve Kürt halkına yararı olmayan bu ticari ilişkilerden vaz geçilmesi gerekiyor.Aksi halde Güney Kürdistanın emperyalist ve gerici güçleirn elinde oyuncak olması işten bile olmayacaktır.